Asix jest rozwijaną już od 1994 roku przez firmę ASKOM platformą dla systemów HMI/SCADA/MES, służącą do projektowania i realizacji przemysłowych systemów IT dla przedsiębiorstw, procesów, linii technologicznych, maszyn i urządzeń.

Podstawowe zastosowanie Asix to oczywiście aplikacje SCADA – dla stacji operatorskich do bezpośredniego nadzoru i sterowania procesami. Umożliwia pobieranie danych pomiarowych ze sterowników programowalnych, liczników i innej aparatury pomiarowej. Stąd wysyłane są do sterowników rozkazy załączania, wyłączania napędów, tutaj rejestrowane są przebiegu zmian wielkości analogowych i dwustanowych w czasie, rejestrowany jest również dziennik alarmów. Z wykorzystaniem Asix można też realizować aplikacje klasy HMI, przeznaczone dla paneli operatorskich. Platforma zapewnia również wsparcie w śledzeniu produkcji on-line, wyznaczaniu wskaźników wydajnościowych i jakościowych, analizę danych i raportowanie na poziom systemów ERP.

Platforma Asix oferuje szeroki wachlarz funkcji, które sprawiają, że jest idealnym rozwiązaniem dla różnych gałęzi przemysłu. Kluczowe funkcje to:

Platforma Asix umożliwia korzystanie z jednej aplikacji SCADA, ale dostępne informacje i możliwe akcje zależą od miejsca jej uruchomienia i osoby obsługującej.

Szeroki wachlarz narzędzi i funkcji aplikacji w połączeniu z precyzyjnym systemem kontroli uprawnień pozwala:

Platforma Asix stanowi doskonałe rozwiązanie dla różnych gałęzi przemysłu, od standardowych aplikacji nadzoru i sterowania po zaawansowane systemy monitoringu. Potwierdza to ponad 16.000 sprzedanych licencji, wykorzystywanych w następujących obszarach:

Bieżące wartości pomiarów mogą być przedstawiane w postaci liczbowej lub graficznych obiektów, prezentujących pomiar w postaci analogowej. Zazwyczaj w aplikacjach stosuje się stacyjki pomiarów, czyli małe okna z syntetyczną informacją o bieżącym stanie pomiaru, wartościach limitów technologicznych (z możliwością ich zmiany), wykresem historii zmian; tak więc pomiary mogą być zaprezentowane w różnej postaci i w wielu miejscach aplikacji. Do odzwierciedlania stanu urządzeń i sterowania nimi służą sygnały binarne – są to np.: informacje o napędach, stanie załączenia, otwarcia, gotowości elektrycznej, przekroczenia krańcówek.

Archiwizacja realizowana jest przez moduł historiana - Aspad, który w wydajny sposób gromadzi dane przebiegów analogowych i binarnych. Pojemność archiwum dostępnego on-line na komputerze operatora lub dyspozytora procesu jest ograniczona jedynie wielkością dysku komputera i w praktyce może obejmować historię z wielu lat wstecz. Historian został rozbudowany w wersji 9 tak, aby mógł przetworzyć i rejestrować dane bieżące z dokładnością 100 nanosekund. Rzeczywista częstotliwość rejestracji danych wynika natomiast z możliwej szybkości ich pobierania poprzez sprzęgi komunikacyjne. Projektant ma możliwość wyboru sposobu archiwizacji danych: archiwizację w wewnętrznym formacie modułu Aspad, gwarantującym kompresję danych w locie i usuwanie danych nadmiarowych, lub w bazie MS SQL. Dane są zapisywane z czasem uniwersalnym UTC, co sprawia, że czas jest jednoznaczny, niezależnie od zmian na letni i zimowy, a dane w systemach rozproszonych w różnych strefach czasowych będą widoczne w każdej strefie z czasem prawidłowym dla tej strefy. Zarchiwizowane dane są udostępniane w postaci danych surowych lub agregatów do innych modułów platformy Asix oraz oprogramowania firm trzecich.

Narzędziem pogłębionej analizy danych archiwalnych jest program AsTrend. Pozwala on na wyświetlanie, przeglądanie i drukowanie przebiegów czasowych wybranych zestawów zmiennych i służy do przygotowania „raportów graficznych” pracy obiektu. AsTrend może być eksploatowany jako integralna część systemu wizualizacji lub jako samodzielny program, także w przeglądarce internetowej, z dostępem do archiwum danych na komputerze lokalnym lub zdalnie poprzez sieć. Ponadto, umożliwia szybkie lokalizowanie interesujących fragmentów przebiegów dzięki inteligentnej metodzie przeglądania, która komponuje przebiegi w oparciu o wartości zagregowane, wyliczane i udostępniane przez moduł archiwizacji.

Standardowe licencje Asixa pozwalają na ciągłą archiwizację danych z rozdzielczością do 100ms. W przypadku koniczności zbierania danych z większą częstotliwością można stosować dodatkowy moduł AsLogger. Idea jego działania opiera się na rejestracji w bazie SQL krótkotrwałych serii pomiarowych. Kompletne dane serii muszą być przygotowywane przez urządzenie pomiarowe i są następnie odczytywane przez drajwery komunikacyjne Asixa. Tryb szybkich serii pomiarowych AsLoggera wspierany jest tylko przez wybrane drajwery zabezpieczeń elektrycznych.

Dane modułu Aspad są podstawą do prezentacji wykresów pomiarów bezpośrednio na schematach technologicznych. Operator może takie wykresy dostosowywać do swoich potrzeb, zmieniając widoczny horyzont czasowy, przesuwając się w historii w przód i w tył, powiększając wykres, czy też odczytując wartości z żądanej chwili z przeszłości. Może również nałożyć na bieżący przebieg krzywą wzorcową oraz zlecić odczyt kolejnych nastaw z tej krzywej i wysłanie ich do sterownika tak, by w sposób precyzyjny zrealizować zadany program zmian wielkości sterowanej.

Raportowanie przebiegu procesów i produkcji jest wymogiem stawianym przed każdym systemem nadzoru komputerowego. Minimum wymagań to raporty ruchowe - zazwyczaj ich repertuar jest ograniczony do tabelarycznych zestawień wartości średnich, chwilowych lub wybranych agregatów.

Współcześnie oczekuje się, że system zapewni także raporty zaawansowane wykorzystywane przez kadrę zarządzającą, która wymaga zestawień syntetycznych, łączących dane z różnych aplikacji działających w przedsiębiorstwie, zawierających pogłębioną analizę danych, wzbogaconą o dane przetworzone statystycznie. Raporty powinny zapewniać możliwość eksplorowania informacji, tj. uzyskiwania coraz bardziej uszczegółowionego obrazu sytuacji. Kadra zarządzająca wymaga też, aby dostęp do raportów był szybki, w dowolnej chwili i z każdego miejsca – tu z pomocą przychodzi możliwość publikacji raportów w sieci lokalnej lub Internecie i dostępu przez przeglądarkę stron www.

Asix spełnia te wymagania w całej rozciągłości, w stopniu przekraczającym typowe rozwiązania, bowiem udostępnia klika metod tworzenia raportów, np. przy użyciu:

System realizowany jest przez centralny system logowania użytkowników i kontroli uprawnień, oparty na systemie ról użytkowników. Z faktu przynależności do konkretnej roli wynikają szczegółowe uprawnienia użytkownika. Autoryzowani do pracy są tylko użytkownicy po zalogowaniu do aplikacji. Polecenie – akcja wydana przez użytkownika jest wykonywana tylko pod warunkiem posiadania przez użytkownika odpowiednich uprawnień. W oparciu o te mechanizmy limitowane może być m.in. wykonanie sterowania, otwarcie ekranu synoptycznego lub wizualizacja wartości zastrzeżonych zmiennych, dostęp do raportów, dostęp do plików wchodzących w skład projektu aplikacji, czy przejście w stan edycji projektu. Pierwotnie przygotowane przez projektanta aplikacji role mogą być w przyszłości swobodnie przydzielane nowym lub istniejącym użytkownikom przez pracowników nadzoru (administratora), w czasie eksploatacji systemu.

Pracownicy nadzoru często pracują w systemie dyżurów, kiedy nie muszą przebywać na terenie zakładu. Muszą jednak być niezawodnie i szybko powiadamiani o zaistnieniu nienormalnej pracy systemu, o awariach. Pomocny w takich sytuacjach jest moduł AsAlert, który sygnalizuje stany awaryjne w selektywny sposób: lista odbiorców komunikatów alarmowych oraz harmonogram rozsyłania powiadomień zapewniają, że informacja o stanie niebezpiecznym dotrze do właściwej w danym momencie osoby. Komunikaty mogą docierać do adresatów z wykorzystaniem różnych metod przesyłu:

Platforma Asix dostarcza specjalizowane narzędzie obsługi bazy danych – AsBase, które współpracując z serwerem Microsoft SQL Server pozwala na łatwe aplikowanie receptur oraz rejestrację predefiniowanych rekordów danych – w obu przypadkach zarówno w trybie manualnym, jak i automatycznym.

Charakterystyczną cechą modułu AsBase jest jego w pełni interaktywna parametryzacja i obsługa. Od twórcy aplikacji nie jest wymagana specjalistyczna wiedza dotycząca tworzenia baz danych. Cały proces budowy aplikacji odbywa się poprzez wprowadzanie danych w oknach dialogowych modułu.

Optymalne wykorzystanie zasobów produkcyjnych wymaga dostępności informacji o zasobach i statystykach ich użycia. Moduł AsService umożliwia rejestrację czasów pracy oraz liczby załączeń urządzeń na podstawie danych pobieranych z aplikacji Asix. Dzięki temu możliwe jest monitorowanie konieczności wykonania czynności konserwacyjno-remontowych, alarmowanie i raportowanie przekroczeń z tym związanych oraz gromadzenie danych technicznych i ewidencyjnych każdego nadzorowanego urządzenia.

Podstawą funkcjonowania modułu AsService jest rejestr urządzeń i maszyn, który pozwala na zebranie i odpowiednie pogrupowanie danych nt. wszystkich urządzeń. Wszystkie informacje generowane i przetwarzane w module AsService (stany liczników, czynności eksploatacyjne, historia operacji, …) powinny odnosić się do urządzeń wprowadzonych do w/w rejestru.

Dla każdego urządzenia istnieje możliwość określenia zestawu dokumentów elektronicznych związanych z jego eksploatacją - takich jak: dokumentacja techniczno-ruchowa, instrukcje obsługi, protokoły badań, schematy technologiczne i inne.

Moduł Asix Mobile stanowi rozszerzenie zestawu narzędzi i programów dostępnych na platformie Asix o funkcjonalności dedykowane dla urządzeń mobilnych typu smartfon lub tablet.

Asix Mobile umożliwia stworzenie w pełni funkcjonalnego interfejsu służącego do wizualizacji wybranych pomiarów kontrolowanego obiektu, a także sterowania jego pracą. Sposób tworzenia i obsługi interfejsu graficznego został w maksymalnym stopniu dostosowany do użycia na urządzeniach z ekranami o niewielkich rozmiarach. Duży nacisk został położony na efektywne wykorzystanie ekranów dotykowych.

Dzięki Asix Mobile użytkownik zyskuje natychmiastowy dostęp do danych, niezależnie od tego gdzie się znajduje. Możliwe jest śledzenie bieżącej wartości pomiarów oraz przeglądanie historii ich zmian. W razie konieczności można wpłynąć na bieg procesu poprzez wysłanie zdalnego sterowania lub nastawy. Zapewniona jest także kontrola stanu alarmów łącznie z funkcją potwierdzania ich odczytu. Dodatkowo, system powiadomień pozwala użytkownikowi monitorować obiekt bez otwierania aplikacji Asix Mobile – informacja o zmianie stanu każdego z wybranych alarmów może być wysyłana automatycznie w postaci powiadomienia systemowego, wyświetlanego na urządzeniu odbiorcy.

Środowisko projektowania aplikacji Asix w technologii Evo odznacza się przyjaznym i intuicyjnym interfejsem. Zarówno konfigurowanie systemu wizualizacji, jak i parametryzacja aplikacji odbywa się przy użyciu jednego narzędzia. W każdej chwili projektant może wykonać modyfikacje aplikacji na obiekcie, nawet bez jej wyłączania z pracy. Zaprojektowanie, skonfigurowanie, budowa wizualizacji i bieżąca edycja aplikacji odbywa się przy użyciu okien dialogowych z systemem zakładek, które w uporządkowany i czytelny sposób grupują wszystkie opcje odpowiedzialne za poszczególne obszary funkcjonalne aplikacji i bezbłędnie prowadzą projektanta przez proces prawidłowego zadeklarowania wymaganych parametrów.

Aplikacja SCADA na platformie Asix.Evo może zawierać ekrany prezentacji wymagane przez różnych użytkowników: operatorów obiektu, służby utrzymania ruchu, menadżerów produkcji itp. Może scalać aplikacje z różnych obiektów w jednym projekcie aplikacji syntetycznej ( zbiorczej) wykonywane w oknach MS Windows. Możliwe jest takie skonfigurowanie systemu , aby aplikacja syntetyczna w wersji desktopowej była obecna na każdym komputerze w sieci zakładowej po zainstalowaniu na nim systemu Asix.

Jeśli jednak to za mało, to taka aplikacja syntetyczna, wraz z dostępem do narzędzi analitycznych (rozbudowane raporty AsRaport, analiza alarmów w AsAlarm, wykresy w AsTrend), może być bez trudu opublikowana w sieci lokalnej oraz Internecie, i wykonywana bez jakichkolwiek ograniczeń w oknie przeglądarki internetowej. Nie jest wymagana żadna konwersja aplikacji, a jej funkcjonalność również nie ulega ograniczeniu. Webowe wersje aplikacji, wykonywane w trybie HTML5, działają ze wszystkimi najnowszymi przeglądarkami Edge, Mozilla Firefox, Google Chrome i Opera.

Asix zapewnia otwartość systemu rozumianą jako możliwość bezpośredniego dostępu do danych z poziomu innych aplikacji / programów stosujących się do standardów wymiany danych przyjętych w środowisku Windows. Jako pośrednik między aplikacjami systemu operacyjnego Windows a aplikacją Asix służy zestaw serwerów wchodzących w skład modułu AsixConnect. Udostępnia on dane systemu Asix – bieżące, archiwalne, alarmy i bazę definicji zmiennych. W środowisku Windows dostęp do danych możliwy jest wg protokołów DDE, OLE DB i OPC/OPC UA. Dla środowiska Windows/Visual Basic dostępne są serwery Automation, a dla środowiska Windows/Visual Studio - serwery .NET. W Internecie/Intranecie dostęp do danych umożliwia serwer Web Services.

Przykład ten demonstruje sposób dostępu do danych bieżących aplikacji systemu Asix przy użyciu serwera DDE. Aby przykład działał, należy wcześniej uruchomić serwer DDE.

Asix został zaprojektowany pod kątem realizacji systemów sterowania - stąd ogromny nacisk został położony na stabilność pracy systemu, mechanizmy wewnętrznej kontroli poprawności działania poszczególnych modułów oraz zapewnienie redundancji minimalizującej skutki awarii sprzętowych. W szczególności, Asix jest standardowo przygotowany do tworzenia struktur redundantnych w układzie nazywanym „gorącą rezerwą”, kiedy dwa lub więcej stanowisk nadzoru komputerowego łączy się z obiektem poprzez odrębne kanały komunikacyjne, prowadząc niezależnie akwizycję i archiwizację zmiennych procesowych oraz własną kopię na bieżąco uzgadnianego dziennika zdarzeń i alarmów.

Taki układ redundantnych stanowisk Asix po połączeniu siecią Ethernet staje się odporny na awarie obejmujące:

Należy też podkreślić, że nie jest wymagane konfigurowanie a priori par komputerów pracujących w rezerwie – po zaistnieniu potrzeby przełączenia się na kanał zapasowy stacja operatorska automatycznie odnajdzie w swoim otoczeniu komputer, z którego będzie pobierać dane poprzez sieć. Fakt przełączenia na kanał zapasowy oraz przełączenia na podstawowy kanał po jego naprawie mogą być sygnalizowane wysłaniem alarmu.