====== Wyzwania i ograniczenia SCADA ======

===== Zagrożenia cyberbezpieczeństwa =====

Współczesne systemy SCADA są coraz częściej integrowane z otwartymi sieciami i technologiami IT, co naraża je na różnorodne cyberzagrożenia. Początkowo projektowane jako odizolowane i oparte na własnych protokołach, obecnie stają się podatne na ataki hakerskie, wirusy czy nieautoryzowany dostęp. 

Przykładem może być sytuacja z lutego 2021 roku, kiedy nieznani sprawcy uzyskali dostęp do systemu SCADA zakładu uzdatniania wody w Oldsmar na Florydzie. Manipulując ustawieniami, próbowali zwiększyć stężenie wodorotlenku sodu (ług) w wodzie pitnej do niebezpiecznego poziomu. Na szczęście operator szybko zauważył nieautoryzowaną zmianę i przywrócił prawidłowe parametry, zapobiegając potencjalnemu zagrożeniu dla zdrowia publicznego.

**Przyczyny podatności:**
<WRAP round>
  * Brak uwzględnienia bezpieczeństwa w pierwotnym projekcie - wiele starszych systemów SCADA nie było projektowanych z myślą o cyberbezpieczeństwie, co czyni je podatnymi na ataki.
  * Integracja z sieciami IT - połączenie systemów SCADA z sieciami IT zwiększa ryzyko przenikania zagrożeń z jednej sieci do drugiej.
</WRAP>

**Konsekwencje ataków:**
<WRAP round>
  * Zakłócenia procesów przemysłowych - ataki mogą prowadzić do przerw w działaniu kluczowych procesów, co skutkuje stratami finansowymi i operacyjnymi.
  * Zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego - manipulacja systemami SCADA może prowadzić do awarii infrastruktury krytycznej, zagrażając zdrowiu i życiu ludzi.
</WRAP>

**Środki zaradcze:**
<WRAP round>
  * Segmentacja sieci - oddzielenie sieci SCADA od sieci IT poprzez zastosowanie VLAN-ów czy zapór sieciowych minimalizuje ryzyko przenikania zagrożeń.
  * Szyfrowanie danych - wdrożenie protokołów szyfrujących komunikację w systemach chroni przed podsłuchem i manipulacją danymi.
  * Regularne aktualizacje i łatki - systematyczne aktualizowanie oprogramowania i firmware'u urządzeń zmniejsza podatność na znane luki bezpieczeństwa.
</WRAP>

===== Wysokie koszty wdrożenia i utrzymania =====

Implementacja systemów SCADA wiąże się z znacznymi nakładami finansowymi, obejmującymi zakup sprzętu, oprogramowania oraz szkolenie personelu. Dodatkowo, złożoność systemu generuje wyzwania związane z utrzymaniem ciągłości działania i minimalizacją błędów operatorskich.

**Składowe kosztów:**
<WRAP round>
  * Infrastruktura sprzętowa - zakup serwerów, sterowników PLC, czujników i innych urządzeń niezbędnych do funkcjonowania systemu.
  * Oprogramowanie - licencje, bazy danych oraz narzędzia analityczne.
  * Szkolenia - edukacja personelu w zakresie obsługi i konserwacji systemu.
</WRAP>

**Konsekwencje finansowe:**
<WRAP round>
  * Wysokie koszty operacyjne - mogą negatywnie wpływać na rentowność przedsiębiorstwa, zwłaszcza w początkowej fazie wdrożenia.
  * Ryzyko przestojów - awarie czy błędy w systemie mogą prowadzić do kosztownych przestojów w produkcji.
</WRAP>

**Strategie minimalizacji kosztów:**
<WRAP round>
  * Stopniowe wdrażanie - rozłożenie implementacji systemu na etapy pozwala na lepsze zarządzanie budżetem i zasobami.
  * Wykorzystanie istniejącej infrastruktury - integracja SCADA z już posiadanymi systemami może obniżyć koszty zakupu nowego sprzętu.
  * Outsourcing - zlecenie zarządzania systemem wyspecjalizowanym firmom może być bardziej opłacalne niż utrzymanie własnego zespołu.
</WRAP>

===== Integracja starszych systemów z nowoczesnymi rozwiązaniami =====

Wiele przedsiębiorstw korzysta z przestarzałych systemów SCADA, które nie były projektowane z myślą o współpracy z nowoczesnymi technologiami. Integracja takich systemów z nowymi rozwiązaniami stanowi istotne wyzwanie.

**Problemy integracyjne:**
<WRAP round>
  * Brak standardów komunikacyjnych - starsze systemy często używają własnych protokołów, co utrudnia ich połączenie z nowoczesnymi urządzeniami.
  * Ograniczona funkcjonalność - przestarzałe systemy mogą nie obsługiwać nowych funkcji czy technologii, takich jak chmura obliczeniowa czy IoT.
  * Zwiększone ryzyko awarii - integracja może prowadzić do nieprzewidzianych problemów, wpływając na stabilność całego systemu.
</WRAP>

**Rozwiązania:**
<WRAP round>
  * Zastosowanie bram komunikacyjnych - urządzenia te tłumaczą protokoły starszych systemów na formaty zrozumiałe dla nowoczesnych technologii.
  * Modernizacja infrastruktury - stopniowa wymiana przestarzałych komponentów na nowe, kompatybilne z aktualnymi standardami.
</WRAP>